Thăng Long tứ trấn là tên gọi bốn ngôi đền linh thiêng trấn giữ 4 phương Đông, Tây, Nam, Bắc của Thành Thăng Long xưa lần lượt là Đền Bạch Mã, Đền Voi Phục, Đền Kim Liên và đến Quán Thánh. Mỗi ngồi đền thờ một vị thần khác nhau và có nét kiến trúc riêng biệt, độc đáo thu hút rất nhiều khác du lịch đến tham quan và dâng nén tâm hương cầu mong sức khỏe, may mắn và bình an. Thăng Long tứ trấn (hay còn gọi là Tứ phủ Thăng Long) là bốn phủ được xây dựng tại Thăng Long (nay là Hà Nội) trong thời kỳ đầu của vương triều nhà Lý (từ thế kỷ 11 đến thế kỷ 12).
1. Đền Bạch Mã trấn giữ Phương Đông
Đền Bạch Mã Hà Nội là một trong những biểu tượng của lịch sử và văn hóa của người Việt Nam, đồng thời cũng là một trong những địa điểm du lịch hấp dẫn của Hà Nội, thu hút đông đảo khách du lịch trong và ngoài nước đến tham quan và tìm hiểu về lịch sử và văn hóa của đất nước.
Nằm giữa lòng phố Cổ, từ trung tâm Hà Nội bạn có thể di chuyển bằng xe taxi 5 chỗ hoặc xe máy đến cửa Nam rồi vào Phùng Hùng. Còn với khách du lịch, chỉ mất khoảng 30 phút di chuyển từ sân bay Nội Bài qua Đường Võ Nguyên Giáp.
Trước đây, đền Bạch Mã đã được xây dựng vào thế kỷ 9 và là ngôi đền cổ nhất của Thăng Long tứ trấn. Nó được sử dụng như là tuyến phòng vệ trấn giữ phía Đông của thành Thăng Long. Vị thần được thờ phụng tại đền là thần Long Đỗ, có nghĩa là rốn rồng.
Theo truyền thống, khi vua Lý Thái Tổ dời đô về Thăng Long năm 1010, ông đã mở rộng phủ đền nhiều lần nhưng không thành công. Vì vậy, ông nhờ người đến cầu khấn thần Long Đỗ.
Sau đó, trong một giấc mơ, vua đã nhìn thấy thần đến chúc mừng và gợi ý cho ông đắp thành theo dấu chân ngựa trắng bước ra từ đền. Vua Lý đã thực hiện theo giấc mơ đó, xây dựng thành theo đường chân ngựa trắng và cảm tạ ơn trên nhà vua bằng cách đổi tên thành đền Bạch Mã.
Đền có kiến trúc nghệ thuật đặc sắc, nổi bật là 15 tấm bia điển tích và toàn bộ khung gỗ lim lớn, bộ đỡ mái đều làm theo kiểu giá chiêng chồng rường con nhị, các cột gỗ được khắc tỉ mỉ hoa văn. Đền Bạch mở cửa 8h-11h và từ 14h-17h hàng ngày, mùng 1 và 15 đền sẽ mở lâu hơn để người dân đến cúng bái, cầu bình an.
2. Đền Kim Liên trấn giữ phía Nam
Đền Kim Liên có một kiến trúc đẹp mắt và rất đặc biệt, với nhiều tác phẩm điêu khắc và họa tiết độc đáo, được coi là một trong những địa điểm văn hóa, tâm linh và du lịch quan trọng nhất của Hà Nội tọa lạc tại 148 P. Kim Hoa, Phương Liên, Đống Đa.
Cách sân bay Nội Bài chỉ khoảng 28km, du khách quốc tế muốn đến thẳng nơi đây chỉ cần đặt xe taxi nội bài – đống đa giá rẻ chỉ khoảng 200k. Đền Kim Liên là một trong những ngôi đền vô cùng linh thiêng ở phía nam của Thăng Long tứ trấn.
Nơi đây được xây dựng để thờ phượng thần Cao Sơn, một trong 100 người con của Lạc Long Quân và Âu Cơ. Theo truyền thuyết, ông cùng với Âu Cơ đã lên núi giúp Sơn Tinh đánh bại Thủy Tinh để mang lại ấm no cho dân chúng.
Đền Kim Liên được hoàn thiện muộn nhất so với các ngôi đền khác, vào khoảng thế kỷ 16-17. Tấm bia đá Cao Sơn Đại Vương, được minh soạn năm 1510, được coi là di vật quan trọng nhất của ngôi đền này.
Qua thời gian được cải tạo, đền được người dân xây thêm cổng tam quan và nhiều công trình kiến trúc khác vô cùng đẹp, kỳ công. Bên trong đền là các hành lang, sân đường, nhà thờ và những tác phẩm điêu khắc, hội họa vô cùng tinh tế, mang đậm nét văn hóa và lịch sử của dân tộc Việt Nam.
Những tác phẩm này thể hiện sự tôn kính và tưởng nhớ các anh hùng dân tộc, đồng thời cũng mang đến cho khách tham quan một không gian yên tĩnh và thanh bình, giúp họ cảm nhận được sự tâm linh và linh thiêng của đền.
Đền Kim Liên được xếp hạng Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia ngày 9/1/1990. Hằng năm, vào ngày 16/03 âm lịch người dân trong làng lại tổ chức lễ hội để báo đáp ơn thần.
3. Đền Voi Phục – Trấn tây của thành Thăng Long xưa
Nằm trên phố Kim Mã, cạnh công viên Thủ Lệ. Đền cách Lăng Bác chỉ 15 phút lái xe và cách sân bay Nội Bài khoảng 45 – 50 phút đặt xe taxi nội bài – cầu giấy.
Theo sử sách ghi lại, đền Voi Phục được xây dựng vào năm Chương Thánh Gia Khánh thứ 7 (1065) thời vua Lý Thánh Tông để thờ phụng Linh Lang Đại Vương – thần Linh Lang. Thần Linh Lang là hoàng tử nhà Lý – Hoằng Chân, đã có công giúp nhà Lý đánh thắng quân Tống bên sông Như Nguyệt và đã hi sinh.
Năm 1994, người dân ở Thủ Lệ đã quyên góp để đúc lại quả chuông có kích thước cao 93cm, đường kính 70cm, thân được chia thành 4 múi và có đúc nổi dòng chữ Hán Tây trấn thượng đẳng để tưởng nhớ công ơn của hoàng tử Linh Lang Đại Vương.
Đền được tu sửa đẹp và mới. Kiến trúc độc đáo với những hoành phi, câu đối, sơn son thiếp vàng lộng lẫy. Mái đình được chạm khắc các linh vật rồng, lân, phượng. Hằng năm vào cứ vào ngày 9, 10, 11/ 2 âm lịch Đền Voi Phục lại tổ chức lễ hội.
4. Đền Quán Thánh trấn giữ phương Bắc
Đền Quán Thánh là một trong bốn tứ trấn của Thăng Long xưa, cùng với Tứ trấn Kim Liên, Tứ trấn Voi Phục và Tứ trấn Bạch Mã. Tọa lạc bên cạnh Hồ Tây, đền Quán Thánh cách sân bay Nội Bài chỉ khoảng 40 phút đi xe taxi 7 chỗ. Năm 1823, đền có tên là Trấn Vũ Quán. Đến đời vua Vua Thiệu Trị năm 1842, đổi tên là đền Quán Thánh như hiện nay.
Theo ghi chép, nơi đây thờ phượng Huyền Thiên Trấn Vũ một vị thần cai quản phương Bắc giúp dân trừ yêu, diệt quỷ, trừ cáo chín đuôi, giúp An Dương Vương trừ tinh gà trắng xây thành Cổ Loa…
Ngôi đền hiện nay lưu trữ rất nhiều tác phẩm cổ xưa và có kiến trúc đẹp mắt. Khi tham quan, du khách có thể ngắm nhìn các kiến trúc đẹp mắt của đền và đừng quên chiêm bái các vị thần và tôn kính tín ngưỡng của đền.
Trong đền có bức tượng Huyền Thiên Trấn Vũ uy nghiêm, mặt vuông, mắt nhìn thẳng, ngồi trên bục đá cao khoảng 3,96m, chu vi 8m, nặng 4 tấn. Đây cũng là công trình nghệ thuật độc đáo của các nghệ nhân Việt xưa.
Nếu bạn có thời gian, bạn có thể tham gia các hoạt động tôn giáo, như thắp nến, cúng tạ và cầu nguyện. Vì nơi đây vô cùng tâm linh và linh thiêng, du khách lưu ý cần ăn mặc kín đáo, đi nhẹ nói khẽ, giữ đúng chuẩn mực trong khuôn viên đền.
Thăng Long tứ trấn luôn vững bền, trường tồn cùng thời gian tạo nên những đặc sắc riêng cho thủ đô và thu hút rất nhiều du khách đến tham quan mỗi năm. Khoảng cách giữa các tứ trấn không xa chỉ từ 5 – 15 km. Vì vậy nếu muốn tham quan hết 4 ngôi đền này du khách nên lựa chọn di chuyển bằng xe taxi. Hãng Taxi Vip cung cấp dịch vụ xe đưa đón tận nơi, cả ngày giá rẻ chỉ từ 9.000 đồng/ km phục vụ nhu cầu du lịch và khám phá Hà Nội của du khách.
